خواهر و برادر های دردسر ساز!

اگر بیش از یک فرزند دارید، مطمئنا بارها شاهد رقابت و جرو بحث های آن با یکدیگر بوده اید. برای کودکان تقسیم کردن والدین با دیگری کاری بسیار دشوار است. در واقع همه ی کودکان به هنگام تولد خواهر و برادر بعد از خود دچار استرس و و نگرانی می شوند و از اینکه عشقی که والدین به آن ها دارند را از دست بدهند، می ترسند؛ چرا که با خود این فکر را می کنند که اگر والدینم من را دوست دارند پس چرا موجودی جدید و جوان تر را به این دنیا آورده اند؟  جدا از رقابت هایی که فرزندان با یکدیگر دارند ممکن است از لحاظ شخصیتی نیز متضاد هم باشند. این تضاد می تواند ناشی از تفاوت سنی باشد. مثلا ممکن است که هرکدام از آن ها به دلیل تفاوت سنی چیزهای متفاوتی را درخواست کنند. از طرفی اگر تفاوت سنی بینشان کم باشد ممکن است هردو درخواست هایی مشابه با دیگری داشته باشند. در نهایت، مثل همه انسان هایی که با هم زندگی می کنند، خواهر و برادرها نیز دچار برخی اختلاف ها و تعارضات هستند. حتی آن هایی که به یکدیگر علاقه شدیدی دارند نیز از این قاعده مستثنی نیستند. کودکان نمی توانند درک کنند که لزومی به دعوا کردن و انداختن تقصیر بر گردن دیگری نیست. همچنین آن ها مهارت های لازم برای حل اختلافات بینشان را نیز ندارند.  اما فرزندان شما می توانند تا آخر عمر دوستان یکدیگر باشند و تربیت شما می تواند از میزان تنش های میان آن ها کم کند؛ اما چگونه می توان به این هدف رسید؟

1.مهارت های کنار آمدن با دیگران را به فرزندان خود بیاموزید

تعارض و اختلاف نظر در تمام روابط انسانی وجود دارد و ما نمی توانیم از کودکان انتظار مدیریت کردن خودکار مسائل را داشته باشیم؛ (مطلب مهارت حل مسئله در کودکان را بخوانید) چرا که بسیاری از بزرگسالان نیز هنوز مهارت های اجتماعی-عاطفی و حل تعارضات را یاد نگرفته اند؛ بنابراین چگونه می توان از کودکان انتظار صلح و حل مسائل را داشت؟ ما از کودکان می خواهیم که در این زمان ها با یکدیگر گفتگو کنند، اما آن ها از کجا باید بدانند که درست گفتگو کردن چه شکلی است؟ چطور باید از کلمات درست استفاده کنند وقتی الگو و راهنمایی ندارند؟ والدین باید به مانند الگویی برای فرزندان خود باشند. برای آن ها بارها و بارها توضیح دهید که به جای دعوا و شلوغ کاری، از کلمات مناسب برای گفتگو و بیان نیاز هایشان استفاده کنند. به کارگیری واژگان مناسب برای این گفتگوها را به آن ها آموزش دهید؛ این مهارتی است که در تمام زندگی از آن استفاده خواهند کرد. اگر این آموزش ها را پله به پله، مداوم و تدریجی به آن ها بدهید، مطمئن باشید که در آینده ای نزدیک، بدون نیاز به مداخله شما از پس اختلاف ها برمی آیند و با استفاده از این واژگان صحیح به توافق و صلح خواهند رسید.

این آموزش ها شامل موارد ساده ولی موثر زیر هستنند:

1.اذعان کردن به خواسته ها و نیاز ها

اگر صدای برادرت مانع تمرکز تو به هنگام درس خواندن می شود از او درخواست کن تا آرام تر صحبت کند؛

2.مشخص کردن خط قرمز ها

نیشگون گرفتن تحت هر شرایطی ممنوع است؛

3.آموزش جایگزین ها

به برادرت بگو تا از اذیت کردن تو دست بردارد.

2.به جای نصیحت کردن فرزندی که خواهر و برادرش را اذیت می کند، از کودک دیگر بخواهید تا از خودش دفاع کند

اگر همیشه از یکی از فرزندان دفاع کنید، فرزند دیگر به این باور می رسد که شما خواهر و برادر ش را بیشتر دوست دارید و همین مسئله موجب تنش بیشتر می شود؛ در عوض از هردو کودک بخواهید تا خواسته های خود را مطرح کنند و زمانی که لازم است از آن ها حمایت کنید. به گفتگوی زیر دقت کنید:

پدر: «به نظر میاد که ناراحتی شایان، چه چیزی تو را ناراحت کرده؟

شایان: «از اینکه خواهرم من را مدام هول می دهد عصبانی ام!»

پدر: «دخترم شایان از اینکه او را هل می دهی ناراحت است، ممکنه دست از این کار برداری؟»

3.هرگز فرزندانتان را با دیگری و یا دیگر کودکان مقایسه نکنید

– چرا اینقدر موقع مسواک زدن دردسر درست می کنی؟ نگاه کن برادرت چقدر خوب مسواک میزنه!

احتمالا در اینجور مواقع قصد تقویت انگیزه های کودک را دارید. اما برداشت کودکان از این جملات این است که به قدر کافی خوب نیستند و خواهر و برادرهایش از او بهترند و در نتیجه شما آن ها را بیشتر از او دوست دارید. به جای این صحبت ها، درخواستی را که از او دارید مطرح کنید، بدون اینکه به دیگر فرزندتان اشاره کنید. باید به یاد داشته باشید که حتی مقایسه های مثبت نیز نتیجه ای معکوس دارند. مثلا اگر به دخترتان بگویید که: «کاش برادرت هم مثل تو درس می خواند!» موجب می شود تا او احساس کند از برادرش بهتر است و شما او را بیشتر دوس دارید.

4.تلاش کنید تا فضایی محبت آمیز و سرشار از قدردانی را در خانواده ایجاد کنید

به فرزندان خود فرصت دهید تا با هم مهربان بوده و از یکدیگر قدردانی کنند و این امر را به بخشی عادی از زندگی خانوادگی خود تبدیل کنید؛ برای مثال یک دفتر برای یادداشت خاطرات مهربانی تهیه کنید و در آن نمونه هایی از رفتارهای محبت آمیزی را که اعضای خانواده نسبت به یکدیگر انجام داده اند، یادداشت کنید. سپس می توانید آخر هر هفته با کمک خود کودکان، مهربانی های برجسته تر را انتخاب کرده و از فردی که موجب آن بوده، قدردانی کنید. بنابراین آن ها احساسات خوبی را هم به عنوان دهنده و هم گیرنده تجربه می کنند و می توانند به یکدیگر، به چشم منبعی از مهربانی و محبت نگاه کنند. به علاوه می توانید از همه اعضا بخواهید تا هرشب قبل از شروع شام حداقل بابت یکی از کارهایی که دیگری در قبالشان انجام داده است، از او تشکر کنند.

مثلا:

-من از خواهرم ممنونم که امروز در حل تکالیفم به من کمک کرد.

-از مامان به خاطر اینکه باهام بازی کرد ممنونم.

-از پدر به خاطر خریدن خوراکی هایی که دوست دارم ممنونم.  

5. به آن ها کمک کنید تا یک تیم باشند

جایزه دادن در هر شرایطی جالب نیست اما بهترین زمانی که می شود به کودکان پاداش داد زمانی است که یک کار تیمی را با یکدیگر به صورت درست انجام داده اند. می توانید برای آن ها قلک هایی را تهیه کنید و هر زمانی که با یکدیگر به احترام و دوستی برخورد می کنند، یک سکه در قلک های هرکدام بیاندازید.

6. مطمئن شوید که هرکدام از فرزندانتان فضای شخصی کافی دارند

خواهر و برادر ها باید والدین، اسباب بازی ها، زمان های خانوادگی و کانون های توجه را با یکدیگر تقسیم کنند. اما در همین حین به فضای شخصی نیز نیاز دارند.  به اشترک گذاشتن یک اتاق می تواند صمیمیت بین خواهر برادر ها را بیشتر کند، اما از طرفی ممکن است منجر به کلافگی آنها و بیش از حد مشترک شدن مسائلشان با یکدیگر بشود. به خصوص برای کودکانی که خلق و خویی متفاوت دارند. اشتراکی استفاده کردن یک اتاق زمانی که هرکدام از بچه ها کمد، تخت و میز مخصوص به خود را دارند، راحت تر است. چرا که هر زمان که کودک تصمیم به تنها بودن بگیرد، می تواند راحت باشد. بعضی از کودکان ترجیح می دهند تا والدین با خطی اتاق را به دو نیمه تقسیم کنند و وسایل هرکدام از آنان را در یک قسمت بگذارند.

7. هر کدام از آن ها را به بیشترین حد ممکن دوست داشته باشید

اگر فرزندتان بداند که هیچگاه نمی توانید کسی را به اندازه او دوست داشته باشید، مطمئن باشید که به خواهر و برادر هایش حسودی نخواهد کرد. هرکدام از آن ها باید به این باور برسند که بهترینِ مادر و پدرشان هستند. بنابراین باید اول از همه به فکر تقویت و شیرین کردن رابطه تان با هرکدام از فرزندانتان باشید.

برای دریافت مشاوره در خصوص کودکان به صورت حضوری می توانید به مرکز مشاوره سروهانا مراجعه کرده و به صورت آنلاین از خدمات روانشناسی اپلیکیشن فارگو بهره مند شوید.